کلمه عکاسی یا «photography» از دو کلمه یونانی به نام photosنور و Graphos به معنی نوشتن گرفته شده است . بنابراین کلمه عکاسی یعنی « نوشتن با نور» !
لغت Camera «دوربین» از کلمه یونانی Kamara گرفته شده که به چیزی که مقوس باشد و به عبارت دیگر طاق و پوشش قوسی شکل روی آن باشد اطلاق می شده است .
عکاسی و آتلیه عکاسی چیست ؟ عکاسی عبارت از «ایجاد یک تصویر» و «ثبت» آن است . این عمل یعنی عکاسی ، در دو مرحله مجزا انجام می گیرد :
مرحله اول : به دست آوردن تصویر به وسیله دوربین و ثبت آن روی فیلم یا صفحه حساس .
مرحله دوم : ظاهر کردن «تصویر مخفی» حاصل در دوربین و «همیشگی» کردن آن !
در این کتاب این دو مرحله را تشریح و بررسی می کنیم .
طرز کار دوربین عکاسی شباهت زیادی به کار چشم دارد . یعنی مانند چشم دارای عدسی ، دیافراگم ، و محفظه تاریک است .
کلمه دوربین را بهتر است «دستگاه» بنمامیم زیرا در حقیقت دوربین به ابزاری گفته می شود که با آن بتوان مناظر دور را دید در حالی که دستگاه عکسبرداری ، تصاویر کوچکتری از اشیاء خارج می گیرد . لیکن چون این عبارت در همه جا رایج گشته ما نیز در این مبحث آنرا به کار می بریم .
یک طریقه ساده برای مشاهده عمل دستگاههای عکسبرداری :
دو قطعه مقوا یکی تیره و دیگری سفید انتخاب کنید . در وسط مقوای تیره رنگ سوراخ ریزی در حدود چند میلیمتر ایجاد کنید و صفحات را به ترتیب شکل 1 قرار دهید .
اگر محیط آزمایش را تاریک کنید ، تصویر واضحتر دیده می شود . سوراخ C نباید خیلی ریز باشد ، زیرا در آن صورت «پدیده تفرق نور» به وجود می آید .
پدیده تفرق نور: وقتی نور از سوراخ ریزی عبور کند برخلاف تصور ، نور مستقیم عبور نمی کند و یک نقطه نورانی روی صفحه روبه رو تشکیل نمی دهد ، بلکه نور پراکنده می شود و در محل سوراخ ، مثل یک منبع C جدید نور عمل می شود . شکل 2 پدیده تفرق نور را نشان می دهد .
ساختمان جعبه عکاسی : ساختمان یک جعبه و آتلیه عکاسی هم از روی پدیده انعکاس تصویر و عمل چشم اقتباس شده و عبارتست از : یک جعبه به نام اتاق تاریک ، یک عدسی (لنز) ، یک مسدود کننده .
دیافراگم یا سوراخ ریزی که از آن نور عبور می کند ، در هنگام کار بردن عدسی بزرگتر انتخاب می شود . در شکل سه ساختمان و طرز عمل یک دوربین عکاسی نشان داده شده .
ما در فصلهای آینده راجع به ساختمان دوربین عکاسی توضیح مفصلتر و کاملتری خواهیم داد.