استقبال روزنامههای نوشتاری از اینترنت حاکی از گرایش بسوی روزنامهنگاری سایبر و رسانههای سایبر است. کسانی که با اینترنت کار میکنند با سه نوع روزنامه الکترونیک و اخبار ورزشی مواجه میشوند.
نوع اول فقط یک نسخه اینترنتی است بدون به روزرسانی مانند روزنامه ایران و اعتماد .نوع دوم نسخه اینترنتی روزنامه است اما لحظه به لحظه تغییر میکنند. مانند جامجم آنلاین، خبر آنلاین.نوع سوم که کادر(گروه) جداگانهای دارد و علاوه بر مطالب نسخه نوشتاری مطالب خاص خود و سرویسهای مستقل را نیز عرضه میکند.به این نوع از روزنامهنگاری، روزنامهنگاری سایبر یا سایبر ژورنالیست میگویند. مانند همشهری آنلاین یا گاردین آنلاین.
مزایای روزنامه نگاری سایبر:
برخی از مزایا رسانه های سایبر به قرار زیر است:
1-آزادی از زمان و مکان:
ساعت و مکان انتشار برای روزنامههای چاپی بسیار مهم است، اما زمان و مکان هر دو در اینترنت نابود شدند. شما به محض تماس با اینترنت در جهان سایبر قرار میگیرید. یعنی روزنامههای اینترنتی لحظه به لحظه آپ دیت (به روز) میشوند. علاوه بر این برای رسانههای الکترونیک هیچ مشکلی از نظر توزیع هم وجود ندارد.
2-نزدیک بودن و بیواسطهگی:
یکی از ویژگیها و مزایای دیگر روزنامههای الکترونیک این است که بین تولیدکننده و مصرفکننده (رسانه و مخاطب) هیچ واسطهای وجود ندارد. چیزی شبیه به ارتباط چهرهبهچهره. به عبارت بهتر هر دو طرف همیشه به هم دسترسی دارند و امکان دسترسی به آرشیو و سابقه خبر هم وجود دارد.
3- تعامل با کنش و واکنش و دوسویه:
یکی از هیجانانگیزترین ویژگیهای روزنامهنگاری الکترونیک دوسویهبودن آن است. همانطور که مسیر اطلاعات از سوی روزنامه امتداد مییابد، مسیر دیگری هم برای مخاطب وجود دارد تا اطلاعات خود را برای رسانه ارسال کند. به زبان دیگر این یک خیابان دوطرفه است. امکان ارسال فایل و یا ایمیل، امکان گذاشتن کامنت، رای دادن در نظرسنجیها از ابزارهای تعامل در این نوع از رسانهها است.
4-فرامتن یا hyper text:
فرامتنی از دیگر مزایای روزنامهنگاری سایبر است. استفاده از این امکان به معنی دستیابی مخاطب به ادبیات جهانی یک واژه است شما با یک لینک امکان دستیابی به تمام اسناد مربوط به آن واژه را در اینترنت خواهید داشت. این امکان برای هیچ روزنامه چاپی متصور نیست و به یک رویا میماند.
5-مولتیمدیا، گرافیک متحرک، موسیقی، صدا و تصویر:
تنها تصویر است که در رسانههای چاپی وجود دارد و البته بدون تغییر میماند و برای یک شماره هم ثابت است. اما در رسانههای سایبر گرافیکهای متعدد و متحرک، صدا ، موزیک و تصاویر تغییر یابنده به کمک خبرها، مقالهها و گزارشها میآیند تا تاثیرگذاری مطالب به اوج خود برسد.
6-شخصی شدن:
روزنامههای سایبر اخبار ورزشی حتی میتوانند برای یک نفر انتشار یابند. به این معنی که شما میتوانید به سایت مورد استفاده روزنامه اینترنتی خود دستور بدهید که چه نوع اطلاعاتی را در اختیار آن قرار دهد و چه نوع اطلاعاتی در اختیارتان قرار ندهد.
7-نسلها و کادرها:
بنظر میرسد زمان هم به نفع روزنامههای سایبر است. نسل جوان امروزی روزنامهخوان نیست. او به رسانههای دیجیتال و بخصوص کامپیوتر گرهخورده است. انقلاب دیجیتال کادرها و حتی محتوای رسانههای چاپی را هم غارت کرده است. این انقلاب حتی آگهیها را نیز از چنگ رسانههای چاپی خارج کرده است.
8-توزیع افقی و بدون سلسله مراتب:
ارتباطات جمعی از آغاز حالتی یکطرفه داشته است. از مدلهای ارتباطی شانون و دیور تا نظریه گلولههای جادویی همه و همه جریانهایی یکطرفه بودند. حال آنکه در رسانههای سایبر گیرنده یک مشارکتگر فعال است که مثل فرستنده در توزیع اطلاعات شرکت دارد.
محسن ناهید